AVENTUREIROS DO VAL MIÑOR

Correu a nova coma se fose un estralo de pólvora. Tres rapaces, xa uns mozos, escaparan da súas casas.

Éranche de boas familias moi coñecidas pola maioría das xentes do Val Miñor.

Non se sabía por que escaparan e había comentarios para tódolos gustos. Que escaparan con cartos rapinados aos pais. Que rifaran cos pais. Que... Cada quen inventara un motivo e despois o bulo corríache como pólvora de foguetes.

Os pais denunciaron o caso e a Garda Civil de Baiona comezou a pescudar como fora a fuxida, por que fora e onde haberían de ir parar.

Pronto os encontraron. Fóranse no tren a Madrid e vivían nunha modesta Pensión.

Os pais non os fixeron volver e soamente un deles volveu de alí a pouco.

Aos outros dous deulles traballo un familiar lonxano dun deles no Circo da súa propiedade.

Pasou ben de tempo e a xente deixou de facer comentarios do caso.

Un verán chegou o tal Circo a Vigo e instalouse no recheos do Areal que era o lugar onde o Concello daba permiso para montar ese tipo de espectáculos.

Un dos números que anunciaba o Circo como máis atraentes era o dun faquir da India que comía vidros –vasos, copas, lámpadas coa luz acesa, durmía nunha cama de cravos, e non sei que máis estrañezas- e facíase chamar “O Gran Fakir Karpas”.

O nome alertou os coñecidos pois estache composto pola primeira sílaba do seu nome e do seu apelido. E ademais eran ben coñecidas as súas habilidades pois máis dunha vez mirárano asombrar a algún afeccionado á pesca que dende a ponte nova ou a ponte vella collía un peixe e el facíalle o favor de soltarlle o anzó e co asombro do novato pescador, comíao vivo. Dicíase que como ía para mecánico dentista fixérase uns aparellos para facer todas ese marabillas.

Na función do Circo saía a peito nu para que se vise como tragaba unha luz acesa e outras faenas como a de botar lume pola boca.

O outro compañeiro de fuxida non amosaba máis habilidade que axudar a pór os tapetes para os saltimbanquis, amarrar as corda dos trapecista, recoller os trebellos que deixaban os pallasos ou axudar a montar e desmontar as gaiolas das supostas feras salvaxes. Iso é o que se lle vía facer.

Pasados uns anos volveron para os seus eidos. Un traballou o resto da súa vida de mecánico dentista e o outro seguiu traballando no negocio da familia e como os vellos foron finando el acabou de dono do choio.

OS TERRIBLES DE DONAS

Chamábanlle así, Os Terribles de Donas, e eran certamente terribles.

Foron un grupo de amigos, dicíase que todos eles eran separados das súas mulleres, que se xuntaron para facer unha orquestra.

Nas festas e romarías nunca fallaba un Grupo de Gaiteiros e unha Banda de Música pero este costume comezou a cambiar e as Orquestras foron substituíndo por veces os Gaiteiros e por veces as Bandas de Música, e moitas veces acabaron substituíndo as dúas por dúas Orquestras.

Os motivos destes cambios non están nunha soa razón.
Dun lado estaba o de que ás Ditaduras non lles gustaban os rexionalismos e polo tanto non estaban ben vistos nin os Gaiteiros, nin as cantigas e bailes tradicionais do pobo galego, polo que a xente retraíase de gozar deles.
Doutro lado estaba a económica, pois as Bandas de Música estaban compostas por un número de músicos que no mellor dos casos non baixaba de vinte e cinco e era costume darlles o xantar e a cea e os cartos non era que non os houbese é que se reservaban para a foguetería que lle daba máis sona á festa pois era a medida da importancia da tirada dos fogos e non reparaba tanto no gasto do fogueteiro.
Pero o cambio máis salientable estaba motivado polos novos ritmos da música, das novas cancións e dos novos modos de bailar.

Comezaba a estar de moda o foxtrot e bailábase “agarrado” e o ritmo era máis ben lento polo que enseguida a xente nova acolleuno rapidamente.

Estas novas eran máis axeitadas para as Orquestras e comezaron a xurdir como os cogomelos. E algunhas acadaron moita fama como a Orquestra Florida que non fallaba nas mellores festas da Rexión. Outras, máis modestas, como Os Terribles de Donas, tamén acadaron fama pero soamente nas festas dos lugares da bisbarra.

O repertorio dos Terribles de Donas era pequeno polo que se a festa duraba moito tempo, non só repetían as pezas tocadas senón que as alongaban repetindo unha e outra vez as pasaxes da peza. Deste xeito, unha peza de son mexicano que estaba moi en moda coma era “María bonita, María del alma”, desde as nove ou as dez que comezaba a festa ata as tres da mañá que chegaba a Garda Civil e dábaa por rematada, podíase ouvir polo menos unhas dez veces.

Parece que “tocaban de ouvido” pois non todos os compoñentes lían a musica nos pentagramas. Iso quedou ben claro unha vez que estaban a tocar na festa do Carme en Lourido. O palco que lle fixeran no campo de fútbol –un campo que foi doado por D. Xoaquín Fontán ao pobo soamente para usos deportivos- arrimárano a un lado que daba ao camiño que lle dá a volta ao monte de Lourido e como o camiño esta máis alto có campo, desde o camiño quedábase un migallo máis alto cós músicos e podía lerse o que puñan os papeis onde supostamente habían de ter escritas as notas da música a tocar.
Pois ben, un rapaz da Ramallosa coñecido por Roede e os seus acompañantes chegaron a ver e ler no papel que tiña diante o que tocaba a caixa e ao parecer guiábase por el. E o que estaba escrito no papel, non era solfexo, era unha solfa deste xeito:

“Chimpon, porrompopon, porromponpon, chin, chin, chimpon,......”